Η Λαϊκή Φορεσιά

Κάθε τοπική φορεσιά είναι ένα σύνολο που χαρακτηρίζει σχεδόν μοναδικά μια ομάδα ανθρώπων. Όπως κάθε ενδυμασία: ντύνει και στολίζει το κορμί και παρουσιάζει την όψη που επιθυμεί να δώσει εκείνος που τη φοράει στους τρίτους, παρέχοντας στον εαυτό του σιγουριά και άνεση. Μέσα στη συντηρητική και αυστηρή κοινωνία του χωριού και της μικρής πόλης, η σιγουριά και η άνεση πετυχαίνονται με την ομοιομορφία που προσφέρει μία " P < εμπόριο. το και υλικά τοπικά τα από πάντα όμως Εξαρτώνται ομάδας. ανθρώπινης δυνατότερης, άλλης, μιας επίδραση την εποχές κατά μορφοποιούνται ομάδας συντηρητικής ενδύματα Τα κ.ά.). κεφαλόδεσμοι ζωνάρι, (πόδια, τμήματά ορισμένα σε ιδιότητες μαγικές δίνοντας λειτουργούν που ταμπού αλλά ταμπού, απαγορευτικά δημιουργεί φορεσιά στη συντηρητικότητα Η αλλαγή. στην βασίζεται ?μόδα? τη ριζικά διαφέρει παράδοση στολή στολή?.>

Η κατασκευή ενδυμάτων αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες των πρώτων κατοίκων της Ευρώπης, γιατί μόνο χάρη σ' αυτή οι πρωιμότεροι άνθρωποι των τροπικών περιοχών μπόρεσαν να προσαρμοστούν στο ψυχρό ευρωπαϊκό κλίμα. Οι άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής, όπως προκύπτει από την τέχνη των σπηλαίων, κάλυπταν το σώμα τους με δέρματα ζώων και γούνες, φορούσαν κοσμήματα και μάσκες, ενώ συχνά διακοσμούσαν το δέρμα τους με τατουάζ. Ωστόσο, ο τροφοσυλλεκτικός τρόπος ζωής και η έλλειψη μόνιμης εγκατάστασης δεν ευνοούσαν ακόμη την άσκηση της υφαντικής. Η υφαντική τέχνη θεωρείται ότι ξεκίνησε από τα σκοινιά και τα δίχτυα, που οι προϊστορικοί άνθρωποι είχαν ήδη αρχίσει να κατασκευάζουν για να το χρησιμοποιήσουν στο κυνήγι και το ψάρεμα. Πρωτοεμφανίστηκε στη Μεσοποταμία, όπου άρχισε από πολύ νωρίς η καλλιέργεια του λιναριού, της πρώτης υφαντικής ίνας. Τα πρώτα δείγματα υφασμάτων χρονολογούνται στην Προκεραμική Νεολιθική εποχή και προέρχονται από περιοχές όπου τα ίδια υφάσματα ή τα αποτυπώματά τους μπόρεσαν χάρη σε ειδικές συνθήκες περιβάλλοντος να διατηρηθούν. Τα πρωιμότερα αποτυπώματα υφασμάτων βρέθηκαν στο Nahal Hemar του Ισραήλ (7000π.Χ.), ενώ τα πρωιμότερα υφάσματα στο Catal Huhuk της Μικράς Ασίας (6500 π.Χ.).

Η ενδυμασία των αγροτικών πληθυσμών διακρίνεται για την έντονη πολυμορφία της. Οι τοπικές παραδόσεις, αλλά και το κλίμα, καθώς και η διαθεσιμότητα πρώτων υλών καθορίζουν την εξέλιξή της. Το κύριο ένδυμα είναι το πουκάμισο, μακρύ για τις γυναίκες, κοντό για τους άνδρες. Τα υφάσματα και τα ρούχα -εκτός από κάποια τμήματα της νυφικής φορεσιάς- κατασκευάζονται σχεδόν αποκλειστικά στο σπίτι. Τα κομμάτια που συνθέτουν την ενδυμασία, οι χρωματισμοί, ο πλούτος της διακόσμησης, αλλά και τα μοτίβα στην ύφανση και το κέντημα διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση και την κοινωνική τάξη. Η ενδυμασία αναδεικνύεται σε κώδικα επικοινωνίας και λειτουργεί -ιδίως η γιορτινή και η νυφική- ως σύμβολο. Παρά τον εγγενή συντηρητικό της χαρακτήρα, με το πέρασμα του χρόνου, η αγροτική ενδυμασία της κάθε περιοχής ενσωματώνει στη σύνθεση αλλά και την κοπή των ρούχων ξένα στοιχεία, που προέρχονται είτε από άλλες περιοχές είτε από τον αστικό χώρο. Το φαινόμενο αυτό εντείνεται κατά το 19ο αιώνα.

Οι ελληνικές παραδοσιακές γυναικείες φορεσιές μοιάζει να έχουν φτιαχτεί για να εντυπωσιάσουν παρά για να αναδείξουν το κορμί. Τα στοιχεία που δέχτηκαν από πολλές και ποικίλες επιδράσεις, εκτός από την αρχαιοελληνική και τη βυζαντινή παράδοση, δημιούργησαν μια αφάνταστη ποικιλία: σε κάθε επαρχία, κάθε πόλη, κάθε χωριό συναντάμε δύο ή τρεις παραλλαγές της ίδιας τοπικής φορεσιάς. Στη μορφή που σώζονται ως σήμερα, σε ελάχιστες περιοχές αλλά κυρίως στα μουσεία δεν μπορούν να χρονολογηθούν παρά στα πριν από τα τέλη του 19ου αιώνα χρόνια.

Ωστόσο, η κοψιά των τμημάτων που τις συνθέτουν μοιάζει να ανήκει στο πολύ παλαιότερο εκείνο σχήμα που φαίνεται να διαμορφώθηκε σιγά σιγά σε όλη τη Βαλκανική από τους πρώτους ήδη βυζαντινούς χρόνους. Σε πολλές περιοχές αυτό το σχήμα συνυπάρχει με εκείνα που τις ρίζες τους έχουν στην Ευρωπαϊκή Αναγέννηση και, φυσικά, με την πάροδο των χρόνων και κυρίως μετά την απελευθέρωση, αποφασιστικό ρόλο παίζει η δυτική μόδα που συνεχώς βομβαρδίζει τον ελληνικό χώρο.

(Το παραπάνω κείμενο περιέχει ερανίσματα κειμένων από άλλες πηγές)