ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΡΓΑΛΕΙΟΥ:

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ  ΑΡΓΑΛΕΙΟΥ

Εργαλείο υφαντικής, γνωστό από πολύ παλιά. Στα χωριά μας, χρησιμοποιείται και σήμερα ο παλιός χωριάτικος αργαλειός.

Σ' έναν άξονα είναι τυλιγμένο το στημόνι, δηλαδή το νήμα. Είναι εκείνες οι κλωστές που, αν κοιτάξουμε στο ύφασμα, φαίνονται στο μάκρος τους. Οι κλωστές αυτές περνούν έπειτα από τα "μιτάρια" και στη συνέχεια από κάθε δόντι ενός μεγάλου ξύλινου χτενιού. Η υφάντρα περνάει με τη σαΐτα το υφάδι, δηλαδή το νήμα με το οποίο γίνεται η ύφανση, ανάμεσα στις κλωστές αυτές και μετά τις πιέζει με ένα χτύπημα του χτενιού. Έτσι οι κλωστές σμίγουν και σφίγγουν μεταξύ τους και γίνεται το ύφασμα, πυκνό ή αραιό, ανάλογα με το δυνατό ή ελαφρό χτύπημα του χτενιού. Την ώρα που περνάει τη σαΐτα η υφάντρα, τα μιτάρια ανεβοκατεβαίνουν, γιατί η  υφάντρα πιέζει με τα πόδια της δυο "ποδαρικά" μια το ένα, μια το άλλο κι έτσι διευκολύνεται το πέρασμα της σαΐτας. Η υφάντρα ξέρει πως να μεταχειριστεί τη σαΐτα, για να κάμει και διάφορα σχέδια στο υφαντό.

Στον αργαλειό γίνονται και οι κουρελούδες. Τα παλιά ρούχα δηλαδή τα κόβουν σε στενές λωρίδες, τα κάνουν κουβάρια και τα υφαίνουν. Ανάλογα με τα χρώματα των ρούχων φτιάχνουν διάφορα σχέδια στις κουρελούδες.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΑΛΕΙΟΥ:

ΜΙΝΩΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:

Η υφαντική από την μινωική περίοδο Η μικρή «Θεά των Όφεων» από το ανάκτορο της Κνωσού, είναι το πρώτο παράδειγμα υψηλής ρκής, με την τονισμένη μέση και το σφιχτό κορσάζ, που αναδεικνύει το πάνω μέρος του σώματος. Οι Μινωίτισσες ήταν οι πρώτες μοντέρνες γυναίκες στην ιστορία που πέταξαν από πάνω τους τα χυτά, φιλικά προς το σώμα ρούχα και φόρεσαν ρούχα κομμένα και ραμμένα ώστε να τονίζουν τη λεπτή μέση και κάποια χαρακτηριστικά του σώματος. Αυτό το χαρακτηριστικό μπορεί να το διακρίνει κανείς ακόμα και σήμερα στην γυναικεία κρητική φορεσιά. Τα χαρακτηριστικά της, η πλαστικότητα, η εύθυμη, χαρούμενη διάθεση, η τάση να αναδιπλώνεται το ύφασμα σε πτυχές ή οριζόντιες ζώνες και η ανάδειξη του μπούστου είναι μερικά από τα στοιχεία που έχουν διατηρηθεί προσαρμοσμένα στη σεμνότητα των νεότερων εποχών. Άλλωστε οι Μινωίτισσες είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου το ένδυμα δεν κάλυπτε το στήθος. Η ξεχωριστή θέση που κατείχαν στην κοινωνία τους σε συνδυασμό με την θρησκευτική τους ευλάβεια δεν τις εμπόδιζε να αναδείξουν το στήθος τους, το οποίο ήταν σύμβολο γονιμότητας και εφορίας.

ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ  ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ

Οριζόντιος αργαλειόςΗ πρώτη σημαντική εξέλιξη του αργαλειού ήταν η ταυτόχρονη εκτύλιξη του στημονιού και περιτύλιξη του παραγόμενου υφάσματος. Στη συνέχεια, η εισαγωγή των "τελάρων" διευκόλυνε στο άνοιγμα του στημονιού, απ' όπου περνούσε το υφάδι με τη βοήθεια της "σαΐτας".

Κατά τον 13ο αιώνα μ.Χ. στην Ευρώπη, ο κάθετος αργαλειός παραγκωνίστηκε και τη θέση του πήρε ο οριζόντιος αργαλειός, γνωστός από το 3.000 π.Χ. στην αρχαία Αίγυπτο. Η Βίβλος παρέχει την πληροφορία ότι η Δαλιδά, θέλοντας να ανακαλύψει το μυστικό της σωματικής δύναμης του Σαμψών, ύφανε τα μαλλιά του χρησιμοποιώντας την τεχνική του πρωτόγονου οριζόντιου αργαλειού.

Οι θεμελιώδεις λειτουργίες του οριζόντιου αργαλειού παραμένουν μέχρι σήμερα αναλλοίωτες, όπως επινοήθηκαν πριν από χιλιετηρίδες. Οι διάφορες αλλαγές ή τροποποιήσεις στόχευαν στη βελτίωση των μηχανικών μέσων. Σημαντική βελτίωση ήταν η επινόηση της ιπτάμενης σαΐτας, η οποία σημάδεψε την αρχή της Βιομηχανικής Επανάστασης. Η εισαγωγή περισσότερων "τελάρων" διεύρυνε την ποικιλία των υφαντικών σχεδίων, για να φθάσουμε στους αυτοματισμούς ενός σύγχρονου αργαλειού.

ΚΑΘΕΤΟΣ ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ:

Κάθετος αργαλειός με βαρίδια (6.000 π.Χ.) Θεωρείται ότι αναπτύχθηκε στην Ευρώπη κατά τη Νεολιθική Εποχή.

Ο πρωτόγονος υφαντής για να ξεπεράσει το πρόβλημα της ευλυγισίας των νημάτων στημονιού, αρχικά έδενε το ένα άκρο τους σε κάποιο οριζόντιο κλαδί δέντρου, ενώ στο άλλο έδενε πέτρες, που χρησίμευαν σαν βαρίδια για να διατηρούνται τα νήματα τεντωμένα. Η διάταξη αυτή προσφερόταν για την αποτελεσματική διαπλοκή των νημάτων υφαδιού κάθετα προς το στημόνι, για να παραχθεί ύφασμα.

Το μέγιστο μήκος υφάσματος δεν ξεπερνούσε τα δύο μέτρα, όσο το ύψος που μπορούσε να φθάσει η υφάντρια για να περάσει το υφάδι.

Ο κάθετος αργαλειός παρέμεινε ο πιο συνηθισμένος τύπος αργαλειού για χιλιετηρίδες.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Ομηρικοί Έλληνες, αλλά και μέχρι τον 19ο αιώνα η φυλή των Ινδιάνων της Αμερικής Ναβάχο (Navaho) χρησιμοποιούσαν τον κάθετο αργαλειό.